Son dönemlerde ürünlerin mesela kullandığımız telefon ,bilgisayar,elektronik ev aletleri,beyaz eşyalar gibi ve birçok üründe eskime durumu ve dayanıksızlık söz konusu bunun nedeni ise planlı eskitme dediğimiz üreticiler tarafından ürünün ömrünü kısaltması. Bu bir pazarlama taktiği aslında .Nasıl mı? Daha çok ürün satılmasını ve bozulan ürünü tamir olanağı ile parasal olarak bir döngü sağlıyor.
Yani örnek olarak 2016 da aldığınız bir telefon düşünün aldığınız şirket tarafından güncellemesi bitiriliyor. Ürün planlı bir şekilde yazılımsal olarak yavaşlatılıyor. Bu durumda ise sizi bir üst model almaya teşvik ediyor.
Meşhur sönmeyen ampulü bilmeyen yoktur.Amerikada bir itfaiye istasyonunda bulunan bu ampul takıldığından bu yana 110 yıldır aynı şekilde yanıyor.Shelby Electric şirketi tarafından üretilen bu ampulün hala çalışmasının sebebi ise planlı eskitmesi olmadığı için.Öyle ki canlı olarak bu ampulü izleme imkanı sağlanıyor evet bu ampulü çeken kamera bile 2 kere bozulmuş ve değiştirilmiş
Planlı eskitme olayı 1920 yılında ampül üretimine dayalı bir kartel kurulması sonucu ortaya atılmıştır .Bu kartel ilk olarak daha fazla ürün satmak için planlı eskitme yani ürüne bir ömür vermek ve bir süre sonra kullanılmaz hale getirmek için mühendislere talimat vermiş. Bu talimat sonucu ise ilk olarak bu ampüllerde denenmiş 2500 saat dayanan ampül diye reklam ile yeni ampüller satışa çıkmış.
Diğer bir örnek ise çok garip naylon kadın çorabı .1950 yıllarında naylon kadın çorabı ilk olarak piyasaya çıktığında kadınlar o kadar ilgi göstermişler ki satıcıların bu talebi karşılayamadığı söyleniyor.
Bunu gören üreticiler ise ampul örneği gibi planlı eskitme olayını gerçekleştirerek önceden dayanıklı çoraplar için emir verdikleri mühendislere bunun ardından dayanıksız çoraplar yapmaları için talimat vermişler.
Bu kadar ilgi görmesinin sebebi ise dayanıklı olması öyle ki araba çekerken bile bu çoraplar kullanmış.ilginç ama evet planlı eskitme olayı hayatımızda olmasaydı şuan buna şaşırmamış olurduk.
Peki sonuç olarak bu planlı eskitme sonucu ne oluyor?
Bu pazarlama taktiği tüketimi arttırıyor öyle ki alışveriş bir psikolojik hastalık haline geliyor tabi bunun başka nedenleri de olabilir fakat en belirgini bu tabi ki de . Öyle ki teknolojiye ayak uydurmak ve daha iyi ürünler kullanmak için insanlar bir yarış içinde. Aslında kullandığımız cihazlar donanımsal olarak eskimiyor sadece bir yarış içine sokularak değersiz hale getirilip bizi daha iyi bir ürün almaya teşvik ediyor.Bu iyi bişey mi? Tabi ki hayır daha çok tüketiyoruz aslında dünyayı bir çöp yığınına çeviriyoruz kısacası kendi sonumuzu planlı getiriyoruz.
Bunu yazarken bile yeni telefon alayımmı diye düşünüyorum. Sebebi ise kullandığım telefon markası tarafından alınan karara göre yavaşlatıldı ve artık bir kullanıcı olarak gereksinimlerimi karşılamıyor.
Yani planlı eskitme 1920 ‘lerden buyana hayatımızda ve maalesef kabullenmemiz gereken bir gerçek.
Teknoloji çok güzel fakat bu gelişim kontrol altına alınmaz ise dünya bir çöplük olacak.
Yani örnek olarak 2016 da aldığınız bir telefon düşünün aldığınız şirket tarafından güncellemesi bitiriliyor. Ürün planlı bir şekilde yazılımsal olarak yavaşlatılıyor. Bu durumda ise sizi bir üst model almaya teşvik ediyor.
Meşhur sönmeyen ampulü bilmeyen yoktur.Amerikada bir itfaiye istasyonunda bulunan bu ampul takıldığından bu yana 110 yıldır aynı şekilde yanıyor.Shelby Electric şirketi tarafından üretilen bu ampulün hala çalışmasının sebebi ise planlı eskitmesi olmadığı için.Öyle ki canlı olarak bu ampulü izleme imkanı sağlanıyor evet bu ampulü çeken kamera bile 2 kere bozulmuş ve değiştirilmiş
Planlı eskitme olayı 1920 yılında ampül üretimine dayalı bir kartel kurulması sonucu ortaya atılmıştır .Bu kartel ilk olarak daha fazla ürün satmak için planlı eskitme yani ürüne bir ömür vermek ve bir süre sonra kullanılmaz hale getirmek için mühendislere talimat vermiş. Bu talimat sonucu ise ilk olarak bu ampüllerde denenmiş 2500 saat dayanan ampül diye reklam ile yeni ampüller satışa çıkmış.
Diğer bir örnek ise çok garip naylon kadın çorabı .1950 yıllarında naylon kadın çorabı ilk olarak piyasaya çıktığında kadınlar o kadar ilgi göstermişler ki satıcıların bu talebi karşılayamadığı söyleniyor.
Bunu gören üreticiler ise ampul örneği gibi planlı eskitme olayını gerçekleştirerek önceden dayanıklı çoraplar için emir verdikleri mühendislere bunun ardından dayanıksız çoraplar yapmaları için talimat vermişler.
Bu kadar ilgi görmesinin sebebi ise dayanıklı olması öyle ki araba çekerken bile bu çoraplar kullanmış.ilginç ama evet planlı eskitme olayı hayatımızda olmasaydı şuan buna şaşırmamış olurduk.
Peki sonuç olarak bu planlı eskitme sonucu ne oluyor?
Bu pazarlama taktiği tüketimi arttırıyor öyle ki alışveriş bir psikolojik hastalık haline geliyor tabi bunun başka nedenleri de olabilir fakat en belirgini bu tabi ki de . Öyle ki teknolojiye ayak uydurmak ve daha iyi ürünler kullanmak için insanlar bir yarış içinde. Aslında kullandığımız cihazlar donanımsal olarak eskimiyor sadece bir yarış içine sokularak değersiz hale getirilip bizi daha iyi bir ürün almaya teşvik ediyor.Bu iyi bişey mi? Tabi ki hayır daha çok tüketiyoruz aslında dünyayı bir çöp yığınına çeviriyoruz kısacası kendi sonumuzu planlı getiriyoruz.
Bunu yazarken bile yeni telefon alayımmı diye düşünüyorum. Sebebi ise kullandığım telefon markası tarafından alınan karara göre yavaşlatıldı ve artık bir kullanıcı olarak gereksinimlerimi karşılamıyor.
Yani planlı eskitme 1920 ‘lerden buyana hayatımızda ve maalesef kabullenmemiz gereken bir gerçek.
Teknoloji çok güzel fakat bu gelişim kontrol altına alınmaz ise dünya bir çöplük olacak.
